๐ŸŒน เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा JPSC PRELIMS ๐ŸŒน

๐ŸŒนRENESHA IAS๐ŸŒน

 BY..... ✍️ RAVI KUMAR...

(IAS JPSC UPPSC INTERVIEW FACED)

๐ŸŒน เค•ेเคตเคฒ เค‰เคคเคจा เคนी เคœिเคคเคจा เคชเคฐीเค•्เคทा เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏोเค—ी เคนै...๐ŸŒน

เคธ्เคฅाเคชเคจा   83 AD

เคช्เคฐเคฅเคฎ เคถाเคธเค•       เคซเคจीเคฎुเค•ुเคŸ เคฐॉเคฏ

เค…ंเคคिเคฎ เคถाเคธเค•      เคฒाเคฒ เคšिंเคคाเคฎเคฃि เคถเคฐเคฃ เคจाเคฅ เคถाเคนเคฆेเคต  (1950-52)



เคฐाเคœเคงाเคจी             เคฐाเคคू, เคจเคตเคฐเคคเคจเค—เฅ 

เคจเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เค†เคช เคฎुंเคกा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เคตिเคธ्เคคाเคฐिเคค เคฐूเคช  เคฎाเคจ เคธเค•เคคे เคนैं.

 เคชृเคท्เค เคญूเคฎि  : เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคชृเคท्เค เคญूเคฎि เคเค• เค•เคนाเคจी เคถुเคฐू เคนोเคคी เคนै. 64 AD เค•ी เคฌाเคค เคนै... เคœเคฌ เคฎुंเคกाเค“ं เค•े เคเค• เคจेเคคा เคฎเคฆเคฐा เคฎुंเคกा เคœंเค—เคฒ เคฎें เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เค•े เคธाเคฅ เคตिเคšเคฐเคฃ เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे. เค‡เคธ เคฆौเคฐाเคจ เค‰เคจ्เคนें เคจाเค—เคซเคฃ เคตृเค•्เคท เค•े เคจीเคšे เคเค• เค…เคฌोเคง เคฌाเคฒเค• เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคนुเคˆ..... เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคธ เคฌเคš्เคšे เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคเค• เคจाเค—เคซเคฃ เคตृเค•्เคท เค•े เคจीเคšे เคนुเคˆ เคฅी เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ เค‡เคธ เค…เคฌोเคงเคฌाเคฒเค• เค•ा เคจाเคฎเค•เคฐเคฃ เคซเคฃीเคฎुเค•ुเคŸ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा.....

 เคฎเคฆเคฐा เคฎुंเคกा เค•ा เคชเคนเคฒे เคธे เคญी  เคเค• เคฌेเคŸा เคฅा. เคฆोเคจों เคฌเคš्เคšों เค•ा เคชाเคฒเคจ เคชोเคทเคฃ เคฎเคฆเคฐा เคฎुंเคกा เคจे เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคธे เค•िเคฏा. เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค†เคช เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เคฆोเคจों เคฌเคš्เคšों เคฎें เค•िเคธी เคญी เคคเคฐเคน เค•ा เคญेเคฆเคญाเคต เคจเคนीं เค•िเคฏा เค—เคฏा... เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคฆोเคจों เคฌाเคฒเค• เคฏुเคตा เคนुเค.

 เค…เคฌ เคธเคฎเคธ्เคฏा เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนो เค—เคˆ เคฅी เค•ि เคฆोเคจों เคฎें เค•िเคธे  เคฎुंเคกाเค“ं เค”เคฐ เค‰เคธ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคจिเคตाเคธ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคฒोเค—ों เค•ा เคจेเคคा เคฌเคจाเคฏा เคœाเค... เค•्เคฏोंเค•ि เคฆाเคตेเคฆाเคฐ เคฆो เคฅे เค‡เคธเคฒिเค เคฎเคฆเคฐा เคชांเคœी  เคฎें เคฎुंเคกाเค“ं เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคชเคฐीเค•्เคทเคฃ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฆोเคจों เค•े เคฏोเค—्เคฏเคคा เค•ी เคœांเคš เค•ी เค—เคˆ. เค‡เคธเคฎें เค•ोเคˆ เคฆो เคฎเคค เคจเคนीं เคนै เค•ि เคซเคฃीเคฎुเค•ुเคŸ เค…เคชเคจे เคฌเคก़े เคญाเคˆ เคฎเคฃि เคฎुเค•ुเคŸ เค•े เค…เคชेเค•्เคทा เคนเคฐ เคชเคฐीเค•्เคทเคฃ เคฎें เค…เคงिเค• เคธเคซเคฒ เคฐเคนे. เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ เคชเคฐंเคชเคฐा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคซเคฃीเคฎुเค•ुเคŸ เค•ो เคธुเคคिเคฏाเคฎ्เคฌे เค•ा เคจेเคคा เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा.

 เคซเคจी เคฎुเค•ुเคŸ เค•ो เคธुเคคिเคฏाเคฎ्เคฌे เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคจाเค—เคชुเคฐ เคšुเคŸिเคฏा เคกोเคंเคธा เค–ोเค•เคฐ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค•्เคทेเคค्เคฐ เคญी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเค. เคฎเคฃि เคฎुเค•ुเคŸ เคœो เค‰เคธเค•े เคฌเคก़े เคญाเคˆ เคฅे เค‰เคจ्เคนें เคฆीเคตाเคจ เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा.

 เคฏเคน เค˜เคŸเคจा 83 AD  เค•ी เคนै. เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนै เค•ि เคซเคจीเคฎुเค•ुเคŸ เค‡เคธ เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคญเค— 19 เคธाเคฒ เค•े เคฐเคนे เคนोंเค—े....

 เคซเคจी เคฎुเค•ुเคŸ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคœो เคฎुंเคกा เคชเฅœเคนा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคšเคฒी เค† เคฐเคนी เคฅी เค‰เคธे เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค”เคฐ เคธुเคธंเค—เค िเคค เคฐूเคช เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•िเคฏा. เค”เคฐ เคเค• เคจเค เคฐाเคœเคตंเคถ เค•ी เคจींเคต เคฐเค–ी. เค•िเคธ เคฐाเคœเคตंเคถ เค•ा เคจाเคฎ เคนुเค† เคจाเค—เคตंเคถ..... เคฎुंเคกा เคชเฅœเคนा  เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคธुเคงाเคฐ เค•เคฐ เคœिเคธ เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เค…เคชเคจाเคฏा เค—เคฏा เค‰เคธे เคจाเค—เคตंเคถी เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•เคนा เค—เคฏा....

 เค•्เคฏोंเค•ि เคฎเคฃि เคฎुเค•ुเคŸ เคซเคจी เคฎुเค•ुเคŸ เค•े เคฌเคก़े เคญाเคˆ เคฅे เค‡เคธเคฒिเค เคฏเคน เคชเคฐंเคชเคฐा เค†เคœ เคคเค• เคšเคฒी เค† เคฐเคนी เคนै เค•ि เคจाเค—เคตंเคถी เค“เค•े เคฆोเคฌाเคฐा เคฎुंเคกाเค“ं เค•ो เคฌเคก़े เคญाเคˆ เค•ी เคคเคฐเคน เค‡เคธ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै.

๐ŸŒน เคฎुंเคกा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค”เคฐ เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा
                 เคฎें เคธเคฎाเคจเคคा๐ŸŒน

1) เคฆोเคจों เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคชเคก़เคนा เค•ो เคฎเคนเคค्เคต เคช्เคฐाเคช्เคค เคฅा.

2) เคฆोเคจों เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅाเค“ं เคฎें เค…เค–เคฐा เค•ा เค…เคค्เคฏเคงिเค• เคฎเคนเคค्เคต เคฅा.

3) เคšाเคนे เคฎुंเคกा เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคนो เคฏा เคจाเค—เคตंเคถी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฆोเคจों เค•े เคจेเคคा เค”เคฐ เคถाเคธเค• เค…เคค्เคฏंเคค เคนी เคธเคฐเคฒ เค”เคฐ เคธाเคฆा เคœीเคตเคจ เคœीเคคे เคฅे.... เค˜ाเคธ เคซूเคธ เค”เคฐ เค–เคชเคฐैเคฒ เค•े เคฎเค•ाเคจों เคฎें เคฐเคนเคคे เคฅे เค”เคฐ เคœเคจเคคा เค•िเคธ เคธाเคฅ เค‡เคจเค•ा เค•ा เค•เคฐीเคฌी เคธंเคฌंเคง เคฅा.

4) เคฎुंเคกा เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เค•ी เคคเคฐเคน เคจाเค—เคตंเคถी เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เคฎें เคญी เค•िเคธी เคคเคฐเคน เค•ा เคฒเค—ा เคฒिเคฏा เค•เคฐ เคจเคนीं เคฒिเคฏा เคœाเคคा เคฅा.... เคฏाเคจी เคฏเคน เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคญी เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคฎे เคฒंเคฌे เคธเคฎเคฏ เคคเค• เคธเคนเค•ाเคฐिเคคा เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคนी เคšเคฒเคคे เคฐเคนे.
. เคœैเคธा เค†เคช เคฒोเค—ों เคจे เคฎुंเคกा เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เค•े เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคฆेเค–ा เคฅा.

5) เคจाเค—เคตंเคถीเคฏों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฎुंเคกा เคนो เค•ी เคคเคฐเคน เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค•, เคธाเคฎाเคœिเค• เค”เคฐ เคงाเคฐ्เคฎिเค• เค‰เคค्เคธเคตों เค•े  เค…เคตเคธเคฐ เคชเคฐ เค†เคฎ เคฒोเค—ों เค•े เคธाเคฅ เค…เค–เคฐा เคฎें เคœเคถ्เคจ เคฎเคจाเคฏा เคœाเคคा เคฅा.... เคฏเคน เคฐाเคœเคค्เคต เค•ा เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เคฅे.

6) เค†เคชเคจे เคชเคข़ा เคฅा เค•ी เคฎुंเคกाเค“  เค•े เคธเคนเคฏोเค— เค•े เคฒिเค เคชांเคกे,เคฆเคฐोเค—ा, เค•ोเคคเคตाเคฒ, เคฒाเคฒ,เค•เคฐ्เคคा เคœैเคธे เคชเคฆ เคฅे.... เคฏเคน เคธเคญी เค—ैเคฐ เคœเคจเคœाเคคि เคตเคฐ्เค— เค•े เคฅे.... เค‡เคจเค•ा เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคจाเค—เคตंเคถीเคฏो เค•े เคธเคฎเคฏ เคญी เคฌเคจा เคฐเคนा.... เค‡เคธเคฎें เค•เคˆ เคจे เค…เคชเคจे-เค…เคชเคจे เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เคฐाเคœा เค”เคฐ เคธเคฎเคฐ्เคฅ เค•ी เคคเคฐเคน เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•เคฐเคจा เคถुเคฐू เค•िเคฏा เคฅा.....

๐ŸŒน เคฎुंเคกा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เค…ंเคคเคฐ เค•्เคฏा เคฅे??? ๐ŸŒน

1) เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒा เค”เคฐ เคธเคฌเคธे เคช्เคฐเคฎुเค– เค…ंเคคเคฐ เคคो เคฏเคน เคฅा เคฎुंเคกा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคœเคนां เคฎाเคค्เคฐ เค–ूंเคŸเค•เคŸ्เคŸी เคœเคฎीเคจ เค•ा เคช्เคฐाเคตเคงाเคจ เคฅा.... เคตเคนी เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค•เคˆ เค…เคจ्เคฏ เคคเคฐเคน เค•ी เคœเคฎीเคจों เค•ा เคญी เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคฎिเคฒเคคा เคนै เคœो เค…เคจ्เคฏ เคœเคจเคœाเคคिเคฏों เค”เคฐ เคœाเคคिเคฏों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฌเคคाเค เค—เค เคฅे.... ( เคง्เคฏाเคจ เคฆें เคฏเคน เค†เคชเค•े เคชเคฐीเค•्เคทा เค•े เคฒिเค เค…เคค्เคฏंเคค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै)

A. เคญुเคˆเคนเคฐ :

เค‰เคฐांเคต เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เค—ुเคฎเคฒा,เคธिเคฎเคกेเค—ा เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคจिเคตाเคธ เค•เคฐเคคे เคฅे.... เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคœंเค—เคฒ เค•ाเคŸเค•เคฐ เคœो เคœเคฎीเคจ เคตिเค•เคธिเคค เค•िเค เค—เค เค‰เคธे เคญुเคˆเคนเคฐ  เค•เคนा เค—เคฏा เค”เคฐ เคญुเคˆเคนเคฐ เคœเคฎीเคจ  เค•े เคธ्เคตाเคฎिเคค्เคต เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒों เค•ो เคญुเคˆเคนเคฐเคฆाเคฐ เค•เคนा เค—เคฏा.

B. เค•ोเฅœเค•เคฐ..

เคाเคฐเค–ंเคก เค•े เคธเคฆाเคจों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคœंเค—เคฒों เค•ो เค•ाเคŸ เค•เคฐ เคœिเคธ เคœเคฎीเคจ เค•ो เค–ेเคคी เคฏोเค—्เคฏ เค”เคฐ เคฐเคนเคจे เคฏोเค—्เคฏ เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เค‰เคธเคธे เค•ोเฅœเค•เคฐ เคญूเคฎि เค•เคนा เค—เคฏा เคนै. เคธเคฆाเคจों  เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคนเคฎ เคฒोเค— เคกिเคŸेเคฒ เคฌाเคฆ เคฎें เคชเคก़ेंเค—े เคฒेเค•िเคจ เค‡เคคเคจा เคœाเคจ เคฒीเคœिเค เค•ि เคाเคฐเค–ंเคก เค•े เคธเคฆाเคจों เคฎें เค‰เคจ เคฒोเค—ों เค•ो เคถाเคฎिเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœो เค—ैเคฐเคœเคจเคœाเคคि เคฅे, เคฒेเค•िเคจ เคाเคฐเค–ंเคก เค•े เคฎूเคฒ เคจिเคตाเคธी เคฅे. เคाเคฐเค–ंเคก เค•े เคธเคฆเคจों เคฎें เคนिंเคฆू เคฎुเคธ्เคฒिเคฎ เคธिเค– เค‡เคธाเคˆ เคฏा เค…เคจ्เคฏ เค•िเคธी เคญी เคงเคฐ्เคฎ เคฏा เคœाเคคि เค•े เคฒोเค— เคถाเคฎिเคฒ เคนो เคธเค•เคคे เคนैं...

C ) เค–ूंเคŸเค•เคŸ्เคŸी

 เคฏเคน เคฎैं เคชเคนเคฒे เคนी เคชเคข़ा เคšुเค•ा เคนूं เคฎुंเคกเคจ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคœिเคธเคธे เคœंเค—เคฒी เคญूเคฎि เค•ो เคธाเคซ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคตเคน เค–ुเคŸเค•เคŸ्เคŸी เคญूเคฎि เค•เคนเคฒाเค....  เค‡เคธเค•ा เคญी เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฌเคจा เคฐเคนा.

2) เค‰เคงाเคฐी เคฒेเคจे เค•े เคฒिเค เคจाเค—เคตंเคถी เค•ाเคฒ เคฎें เคชाเค‡ँเคšा (loan) เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคฅा..... เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคตเคธ्เคคु เคตिเคจिเคฎเคฏ เคช्เคฐเคฃाเคฒी (barter system) เค•เคญी เค…เคค्เคฏเคงिเค• เคช्เคฐเคšเคฒเคจ เคฅा.

3) เคฎुंเคกा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค•เคฌीเคฒा เคคंเคค्เคฐ เคฅा.... เคœเคฌเค•ि เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคจे เคฐाเคœเคคंเคค्เคฐ เค•ा เคฐूเคช เคฒे เคฒिเคฏा... เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เคธ्เคฅिเคคि เคฒเค—เคญเค— 1900 เคตเคฐ्เคทों เคคเค• เคฌเคจा เคฐเคนा.

๐ŸŒน เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เค—्เคฐाเคฎ เคธ्เคคเคฐ เค•े เคถाเคธเคจ ๐ŸŒน

 เคกॉเค•्เคŸเคฐ เคฌीเคชी เค•ेเคธเคฐी เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฆो เคช्เคฐเคฎुเค– เค…เคงिเค•ाเคฐी เคฅे.....เคฎเคนเคคो เค”เคฐ เคญंเคกाเคฐी...

A) เคฎเคนเคคो

เคฎเคนเคคो เค•ो เค†เคช เค—्เคฐाเคฎ เคช्เคฐเคงाเคจ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธเคฎเค เคธเค•เคคे เคนैं. เคฎเคนเคคो เค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฎเคนเคค्เคคเคฎ เคถเคฌ्เคฆ เคธे เคนुเคˆ เคนै. เคฎเคนเคคो เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนोเคคा เคนै เคธเคฐ्เคตเคถ्เคฐेเคท्เค ..... เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค†เคช เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เคฎเคนเคคो เค—ांเคต เค•ा เคธเคฐ्เคตเคถ्เคฐेเคท्เค  เคต्เคฏเค•्เคคि เคนोเคคा เคฅा เคœिเคธเค•े เคชाเคธ เคชूเคฐे เค—ांเคต เค•े เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เค•ा เค‰เคค्เคคเคฐเคฆाเคฏिเคค्เคต เคฅा....

B) เคญंเคกाเคฐी

 เคฏเคน เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค—ांเคต เคฎें เค–ेเคคी เคฌाเคก़ी เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เค•ाเคฐ्เคฏों เค•ो เคธंเคญाเคฒเคคा เคฅा.... เคธाเคฅ เคนी เค•ृเคทि เค‰เคค्เคชाเคฆों เค•े เคญंเคกाเคฐเคฃ เคฎें เค‡เคธเค•ा เคช्เคฐเคฎुเค– เคฏोเค—เคฆाเคจ เคฅा.... เคคाเค•ि เคชूเคฐे เคตเคฐ्เคท เค—ांเคต เคฎें เค•िเคธी เค•ी เคคเคฐเคน เค•े เค–ाเคฆ्เคฏाเคจ्เคจ เคธंเค•เคŸ เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคจा เคนो.

✍️ เค…เคจ्เคฏ เค…เคจेเค• เคชเคฆों เค•े เคญी เคช्เคฐाเคตเคงाเคจ เคฅे.... เคคाเค•ि เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคธे เคšเคฒ เคธเค•े.

 เคœैเคธे เคชांเคกे,เค…เคฎीเคจ,เคธाเคนเคจी,เค•ोเคŸเคตाเคฐ, เค—ोเฅœाเคˆเคค,เคšौเคงเคฐी,เค—ंเคœू,เคฌเค–्เคถी,เคคोเคชเคšी, เคœเคฎाเคฆाเคฐ เค‡เคค्เคฏाเคฆि.

๐ŸŒน เคฎुเค—เคฒों เค•े เค†เค—เคฎเคจ เค•ा เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคชเคฐ เคช्เคฐเคญाเคต ๐ŸŒน

 1585 เคˆเคธเคตी เคคเค• เคฎुเค—เคฒों เค•ा เค•िเคธी เคคเคฐเคน เค•ा เคตिเคถेเคท เคนเคธ्เคคเค•्เคทेเคช เคाเคฐเค–ंเคก เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคจเคนीं เคฐเคนा เคฅा. เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เคฅोเคก़े เคฌเคนुเคค เคนเคธ्เคคเค•्เคทेเคช เคนोเคจे เคถुเคฐू เคนो เค—เค.....

A) เคฎुเค—เคฒों เค•े เคช्เคฐเคญाเคต เคฎें เค†เค•เคฐ เค•เคˆ เคจाเค—เคตंเคถी เคฐाเคœाเค“ं เคจे เค…เคชเคจे เคฎूเคฒ เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เค›ोเคก़เคจा เคถुเคฐू เค•เคฐ เคฆिเคฏा.... เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคชเคจे เคธเคฐเคฒ เค”เคฐ เคธाเคฆा เคœीเคตเคจ เค•ी เคœเค—เคน เค ाเคŸ เคตाเคŸ เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เค•ो เคฎเคนเคค्เคต เคฆिเคฏा เคœाเคจे เคฒเค—ा.

B) เคœเคนांเค—ीเคฐ เค•े เค•ाเคฒ เคฎें เคจाเค—เคตंเคถी เคŠเคชเคฐ เคฎुเค—เคฒों เคจे เค•เคฐ เคฆेเคจे เค•ा เคฆเคฌाเคต เคฌเคจाเคฏा..... เคšुเค•ि เคจाเค—เคตंเคถीเคฏों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค†เคฎ เคœเคจเคคा เคธे เค•िเคธी เคคเคฐเคน เค•ा เคฒเค—ाเคจ เคฏा เค•เคฐ เคจเคนीं เคฒिเคฏा เคœाเคคा เคฅा เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ... เคจाเค—เคตंเคถी เคฏों เค•े เคฒिเค เคฏเคน เคเค• เคฌเคก़ी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคฅी.... เคœเคฌ เคจाเค—เคตंเคถเคฎ เคฆोเคฌाเคฐा เคนै เค•เคฐ เคฆेเคจे เคฎें เค†เคจाเค•ाเคจी เค•ी เค—เคˆ... เคคो เค‰เคธ 1622 เค‡เคธเคตी เคฎें เคเค• เคจाเค—เคตंเคถी เคฐाเคœा เคฆुเคฐ्เคœเคจ เคธाเคฒเค•ो เคœเคนांเค—ीเคฐ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค—्เคตाเคฒिเคฏเคฐ เค•े เค•िเคฒे เคฎें เค•ैเคฆ เค•เคฐเคตा เคฆिเคฏा.... เค‡เคจ्เคนें เคฒเค—เคญเค— 12 เคตเคฐ्เคทों เคคเค• เค•ैเคฆ เคฎें เคฐเคนเคจा เคชเคก़ा.... เค…ंเคคเคคः ₹6000 เคช्เคฐเคคिเคตเคฐ्เคท เคฒเค—ाเคจ เคฆेเคจे เค”เคฐ เคธเคฎเคฏ-เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคชेเคถเค•เคธ เคฆेเคจे เค•ी เคฌाเคค เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เคจे เค•े เคฌाเคฆ เคนी เคฆुเคฐ्เคœเคจ เคธाเคฒ เค•ो เค›ोเคก़ा เค—เคฏा....

( เคชेเคถเค•เคธ เค•्เคฏा เคฅा?    เคฎुเค—เคฒों เค•े เค…เคงीเคจ เคฐाเคœाเค“ं เค”เคฐ เคธाเคฎंเคคों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคธเคฎเคฏ-เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคฎुเค—เคฒ เคฆเคฐเคฌाเคฐ เคฎें เคจเค•เคฆ เคฏा เคตเคธ्เคคुเค“ं เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคชเคนाเคฐ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•िเค เคœाเคคे เคฅे.... เค‡เคธे เคชेเคถเค•เคธ  เค•เคนा เคœाเคคा เคฅा)

.... เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเค•ा เคฏเคน เคช्เคฐเคญाเคต เคชเคก़ा เค•เคˆ เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเค• เค…เคฌ เคœเคจเคคा เคชเคฐ.... เค•เคฐ เคฆेเคจे เค•ा เคฆเคฌाเคต เคฌเคจाเคจे เคฒเค—े.... เค‡เคธเค•े เคฒिเค เคชเคก़เคนा เคฎुंเคกा เคเคตं เค…เคจ्เคฏ เคœเคจ เคจेเคคाเค“ं เคชเคฐ เคฆเคฌाเคต เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เค•ि เคตे เค•เคฐ เคธंเค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐें....

 เค‡เคธเคธे เคฒंเคฌे เคธเคฎเคฏ เคธे เค† เคฐเคนी เคฌเคจी เคฌเคจाเคˆ เคเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคจींเคต เคนिเคฒเคจे เคฒเค—ी... เคฒेเค•िเคจ เคซिเคฐ เคญी เคจाเค—เคตंเคถी เคฏों เค•ा เคœเคจเคคा เค•े เคธाเคฅ เค•เคฐीเคฌी เคธंเคชเคฐ्เค• เคฌเคจा เคฐเคนा.... เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เคจाเค—เคตंเคถीเคฏों เค•िเคธ เคถाเคธเคจ เคชเคฐ เคฎुเค—เคฒ เคถाเคธเคจ เค•ा เคฌเคนुเคค เคœ्เคฏाเคฆा เคช्เคฐเคญाเคต เคจเคนीं เคชเคก़ा.

๐ŸŒน เคจाเค—เคตंเคถीเคฏों เค•े เคถाเคธเคจ เคชเคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•े เค†เค—เคฎเคจ เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต ๐ŸŒน

 1765 เคฎें เคाเคฐเค–ंเคก เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฌंเค—ाเคฒ เคฐाเคœ्เคฏ เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคถाเคฎिเคฒ เคฅा. เคช्เคฒाเคธी เค”เคฐ เคฌเค•्เคธเคฐ เคฏुเคฆ्เคง เค•े เคฌाเคฆ เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เค…เคค्เคฏเคงिเค• เคฎเคœเคฌूเคค เคนो เค—เคˆ เคฅी.... เคฎुเค—เคฒ เคฌाเคฆเคถाเคน เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•े เค…เคงीเคจ เคนो เคšुเค•े เคฅे.... 12 เค…เค—เคธ्เคค 1765 เค•े เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ เค•े เคธंเคงि เค•े เคฌाเคฆ เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•ो เคฌिเคนाเคฐ เคฌंเค—ाเคฒ เค”เคฐ เค‰เคก़ीเคธा เค•े เคฆीเคตाเคจी เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฎिเคฒ เคšुเค•े เคฅे....

( เคฆीเคตाเคจी เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•्เคฏा เคนै?.... เคฆीเคตाเคจी เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนोเคคा เคนै เคซाเค‡เคจेंเคถिเคฏเคฒ เคชाเคตเคฐ्เคธ.... เค‡เคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เค•्เคฏा เคนुเค† เค•ि เค…ंเค—्เคฐेเคœ เค…เคฌ เค‡เคจ เคคीเคจों เค•्เคทेเคค्เคฐों เคธे เค•เคฐเคธเคจ เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐेंเค—े.... เค•िเคคเคจा เค•เคฐ เคฒเค—ाเคंเค—े?? เค•िเคธ เคคเคฐเคน เคธे เค•เคฐ เคธंเค—्เคฐเคน เค•เคฐेंเค—े??? เค‡เคจ เคธเคญी เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•ो เคนी เคฎिเคฒ เคšुเค•ा เคฅा....เค‡เคธเค•े เคฌเคฆเคฒे เคฎें เค…ंเค—्เคฐेเคœो เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฎुเค—เคฒों เค•ो เคเค• เคจिเคถ्เคšिเคค เคฐเค•เคฎ 26 เคฒाเค– เคฐूเคชเคฏे เคช्เคฐเคคिเคตเคฐ्เคท เคฆेเคจी เคฅी)

A) เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคाเคฐเค–ंเคก เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•े เค…เคงीเคจเคคा เคฎें เค† เคšुเค•ा เคฅा... 1765 เคธे 1772 เค•े เค…เคตเคงि เคฆ्เคตैเคง เคถाเคธเคจ เค•ी เค…เคตเคงि เคฅी... เค‡เคธ เค…เคตเคงि เคฎें เคाเคฐเค–ंเคก เค•े เค•िเคธाเคจों เค”เคฐ เค†เคฎ เคœเคจเคคा เค•े เคธाเคฅ เค…ंเค—्เคฐेเคœों เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคค्เคฏเคงिเค• เค…เคค्เคฏाเคšाเคฐ เคนुเค เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเค•ों เคชเคฐ เคญी เคชเคก़ा..... เค‰เคจ्เคนें เคญी เคœเคฌเคฐเคจ เค•เคฐ เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคฎเคœเคฌूเคฐ เค•िเคฏा เค—เคฏा..... เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเค•ों เค•ो เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคจेเคคाเค“ं เคชเคก़เคนा, เคฎुंเคกा เคเคตं เค…เคจ्เคฏ เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เค•เคฐ เคธंเค—्เคฐเคนเคฃ เค•े เคฒिเค เคฆเคฌाเคต เคฌเคจाเคจा เคชเคก़ा.

B) เคจाเค—เคตंเคถीเคฏों เค•े เคชเคฐंเคชเคฐाเค—เคค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคธे เคคเคนเคธ-เคจเคนเคธ เคนो เค—เคˆ....

C) 1793 เคธเคฎเคฏ เคฒॉเคฐ्เคก เค•ॉเคฐ्เคจเคตाเคฒिเคธ เคจे เคฌिเคนाเคฐ เคฌंเค—ाเคฒ เค‰เคก़ीเคธा เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคธ्เคฅाเคˆ เคฌंเคฆोเคฌเคธ्เคค เค•ाเคจूเคจ เค•ो เคฒाเค—ू เค•िเคฏा.... เค‡เคธเค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคœिเคคเคจे เคญी เค›ोเคŸे เค›ोเคŸे เคฐाเคœा เคจเคตाเคฌ เคœเคฎींเคฆाเคฐ เคธाเคฎंเคค เคฅे เคธเคญी เค•ो เค…ंเค—्เคฐेเคœों เคจे เคœเคฎींเคฆाเคฐ เคฎाเคจ เคฒिเคฏा..... เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคจाเค—เคตंเคถी เคฐाเคœा เคญी เคœเคฎींเคฆाเคฐ เค•ी เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เค† เค—เค.....

... เค‡เคจ เคœเคฎींเคฆाเคฐों เค•ा เคฌเคธ เคเค• เคนी เค•ाเคฐ्เคฏ เคฅा เค…ंเค—्เคฐेเคœों เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคฐाเคถि เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตเคฐ्เคท เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•ो เคจिเคถ्เคšिเคค เคคिเคฅि เคคเค• เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐ เคฆेเคจा.... เค‡เคธे เคธूเคฐ्เคฏाเคธ्เคค เค•ाเคจूเคจ เคญी เค•เคนा เค—เคฏा....

... เคจाเค—เคตंเคถी เคฐाเคœा เคจे เคฆเคฌाเคต เคฎें เค†เค•เคฐ เค•เคˆ เค…เคตเคธเคฐों เคชเคฐ เคœเคจเคคा เคชเคฐ เค…เคค्เคฏाเคšाเคฐ เคญी เค•िเคฏे.... เคคो เค•เคˆ เคจाเค—เคตंเคถी เคฐाเคœा เค…ंเค—्เคฐेเคœ เคตिเคฐोเคงी เคญी เคนो เค—เค......


๐ŸŒน เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธ्เคฅिเคคि ๐ŸŒน

 เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคฌाเคฆ.... เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा..... เคœो เคฎुंเคกा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคฅी.... เคตैเคงाเคจिเค• เคชंเคšाเคฏเคคी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคšเคฒเคคा เคฐเคนा เคนै,เคนाเคฒांเค•ि เค…เคฌ เคจाเค—เคตंเคถी เคฐाเคœ เค•ा เค•ोเคˆ เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคจเคนीं เคนै...

เคชเคฐ เคจाเค—เคตंเคถी เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ा เคฏोเค—เคฆाเคจ เคाเคฐเค–ंเคก เค•े เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคตिเค•ाเคธ เคฎे เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ  เคนै....

By

✍️ เคฐเคตि เค•ुเคฎाเคฐ

✍️ เค‡เคธ เคŸॉเคชिเค• เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคตीเคกिเคฏो เคนเคฎाเคฐे เคฏुเคŸुเคฌ เคšैเคจเคฒ เคชเคฐ เค…เคชเคฒोเคก เค•िเค เคœा เคšुเค•े เคนैं เค†เคช เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं..... เคตเคนां เคกिเคธ्เค•्เคฐिเคช्เคถเคจ เคฌॉเค•्เคธ เคธंเคฌंเคงिเคค เค‘เคฌ्เคœेเค•्เคŸिเคต เคช्เคฐเคถ्เคจ เคญी เคฆिเค เค—เค เคนैं.... เค‰เคธे เคฌเคจाเค•เคฐ เค†เคช เคฒोเค— เค•เคฎेंเคŸ เคฌॉเค•्เคธ เคฎें เค•เคฎेंเคŸ เค•เคฐें...

 เคงเคจ्เคฏเคตाเคฆ...

Comments

Popular posts from this blog

IRRIGATION IN JHARKHAND เคाเคฐเค–ंเคก เคฎें เคธिंเคšाเคˆ เค•े เคธाเคงเคจ JPSC PRE PAPER 2 AND JPSC MAINS

เคฎुंเคกा เคถाเคธเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा JPSC